Sağlıklı Yaş Almada Beslenmenin Önemi
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de erken tanı ve tedavi olanaklarının artışına bağlı olarak doğumda beklenen yaşam süresi artış göstermiştir. Bunun sonucu olarak da Türkiye’de toplam nüfus içindeki yaşlı nüfusu oranı son 30 yılda 2 kat artmıştır.
Türkiye İstatistik Kurumu 2018 yılı verilerine göre, ülkemiz nüfusunun %8.8’ini yaşlı bireyler oluşturuyor. Ülkemizde 65 yaş ve üzeri yaşlı nüfusun önemli bir bölümü, yetersiz ve dengesiz beslenmeden kaynaklanan şişmanlık, diyabet, kalp-damar hastalıkları, osteoporoz, felç, hipertansiyon gibi hastalıkların etkisi altında yaşamaktadır. Yaşamın her döneminde olduğu gibi aktif yaşlanma döneminde de yeterli ve dengeli beslenme ile sağlığın korunması, iyileştirilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması sağlanabilir.
Yaşlanma ile görülen fiziksel, psikolojik ve sosyal değişiklikler, hastalıklar, tat ve koku duyusundaki azalma, diş kayıpları, iştahsızlık, yiyeceklerin sindirim ve emiliminde azalma beslenme ile ilişkili hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur. Bununla birlikte, sağlıklı yaş alma için yapabileceğiniz basit uygulamalar bulunur. Aşağıda sıralanan bazı öneriler yaşlılık döneminde bireyin yeterli ve dengeli beslenmesine katkıda bulunacaktır:
- 1İdeal vücut ağırlığı korunmalıdır. Şişmanlık veya zayıflık hayatın her döneminde olduğu gibi yaşlılık döneminde de sağlığı bozucu etkiye sahiptir.
- Her gün en az 3 öğün, düzenli bir şekilde beslenilmelidir. Arzu edilirse meyve, ayran gibi sağlıklı besinlerle küçük ara öğünler eklenebilir.
- Ana öğünlerde besin çeşitliliği sağlanmalı ve her öğünde,
- Posa ile vitamin ve mineral kaynağı olarak sebze yemeği ve/veya salata,
- Protein ihtiyacını karşılamak için et, tavuk, hindi, balık, yumurta ve kurubaklagiller,
- Enerji ve B grubu vitaminlerinin önemli kaynağı olan ekmek, pilav, makarna ve diğer tahıl ürünleri,
- Kalsiyum ve protein kaynağı olarak süt, yoğurt, kefir, ayran, peynir gibi süt ürünlerine mutlaka yer verilmelidir.
- Sebze ve meyve tercih ederken çeşitliliğe ve renkliliğe özen gösterilmelidir.
- Yeterli sıvı alımı, sağlıklı olmak ve zinde kalmak için önemlidir. Su, sıvı ihtiyacını karşılamak için tercih edilmesi gereken en iyi seçenektir. Çay, kahve, gazlı içecekler, ..vb gibi içecekler su yerine tüketilmemelidir. Bu tür içecekler aşırı miktarda tüketildiğinde, daha fazla idrar çıkışına neden olarak vücudun sıvı kaybetmesine neden olabilir. Su içmek için susamayı beklemek hatalı bir yaklaşımdır. Yetişkin bir bireyin susamayı beklemeden günde 8-10 bardak su içmesi gerekmektedir. Eğer su içmekten hoşlanmıyorsanız, suyunuzun içine limon-portakal dilimleri, taze nane yaprakları, kabuk tarçın gibi lezzetlendiriciler atarak su içmeyi daha zevkli bir hale getirebilirsiniz.
- Tereyağı, sade yağ, kuyruk yağı gibi oda sıcaklığında katı halde bulunan yağların tüketimi sınırlandırılmalıdır.
- Besinlerin saklama ve hazırlama koşullarına dikkat edilmelidir.
- Pişirme yöntemi olarak kızartma, kavurma gibi sağlıksız yöntemler yerine haşlama, ızgara, fırında pişirme gibi sağlıklı yöntemler tercih edilmelidir.
- Tuz ve yoğun tuz içeren turşu, salamura gibi yiyeceklerin tüketimi azaltılmalıdır.
- Şeker tüketimi azaltılmalıdır.
- Alkol tüketilmemeli ve sigara içilmemelidir.